Karike u čast Svetog Tripuna, civilizacijskog i kulturnog nasljeđa

Kotorska biskupija danas slavi 1208 godina od prenosa relikvija Svetoga Tripuna iz Carigrada u Kotor (Karike).
Svečanu svetu Misu, prema viševjekovnom običaju, služiće opat opatije Svetog Đorđa, peraški župnik monsinjor Srećko Majić u kotorskoj bazilici-katedrali Sv. Tripuna u 18 sati.
“Ujedno ćemo proslaviti osmu godišnjicu od kada je papa Benedikt XVI kotorsku katedralu uzvisio na počasni naslov bazilike”, saopštio je za Skala radio don Anton Belan, generalni vikar kotorske Biskupije.
Podsjećajući na istorijat i značenje Karika, don  Belan je kazao da je Kapitul-Skupština kotorske, odnosno Bokeljske mornarice, 30. decembra  1631. godine donijela odluku da izbor svih časnika, osim admirala, čija je služba bila doživotna, ima se vršiti 13. janura.
“Taj je datum povezan sa prijenosom relikivija sv. Tripuna iz Carigrada u Kotor. Ovaj datum je potvrđen prvorazrednim, kamenim, epigrafskim dokumentom koji je sačuvan u Kotoru. Kamena oltarska pregrada sačuvala nam je uz datum i 809. godinu takođe i ime tadašnjeg kotorskog biskupa Ivana, koji se spominje i u aktima drugog nicejskog koncila 787. godine”, priča don Belan.
“Osim što je Bokeljska mornarica 13. janura birala časnike, to isto je radio i kotorski stolni kaptol kanonika, koji je brojio 12 članova, a čiji se prvi pisani spomen javlja 3. januara 1200. godine kada se spominje ime arhiđakona Mihovila kada su se  birale i kaptolske službe. To je vrijeme prije osnivanja zetske episkopije, te je uz barsku i kotorsku nadbiskupiju, odnosno biskupiju, kaptol u Kotoru najstarija institucija danas u Crnoj Gori, čiji se postanak može potvrditi brojnim izvorima prvorazrednog značaja. Budući da su latinski i italijanski jezik u vremenu o kojem govorimo, bili na ovim prostorima u službenoj upotrebi, za izbor časnika se upotrebljavao glagol incaricare što u prevodu znači zadužiti. Ovaj talijanski aktivni glagol do nas je danas stigao, kao i brojni drugi romanizmi, u iskvarenom obliku, tj. KARIKE, a danas označava samo dan izbora maloga admirala”, priča don Belan.
Osim navedenog, objašnjava don Belan, već se 1434 godine navodi kao stari običaj antiqua consuetudine da 13. januara služi svečanu svetu Misu peraški župnik opat, jer su peraški benediktinci prema predanju koje je, vidjeli smo, već 1434. bilo staro,dopratili mletački brod sa relikvijama sv. Tripuna do Kotora.
“Kotorski građanin Andrea Saracenis tom prigodom ih je otkupio i položio u crkvu Svete Marije od rijeke. Ova se crkva datira u peto stoljeće i njeni su temelji veći od sadašnje, pronađeni u arheološkim istraživanjima nakon potresa 1979. godine. To može biti svjedočanstvo da se radi o prvoj katedrali što potvrđuje i pronađena krstionica u njoj. Dugo se zadržao običaj da se i na stubu pred crkvom Svete Marije, razvijala bijela, gradska zastava s likom Sv. Tripuna i izgovarale Lode. Osim toga, 13. januara peraški Opat baš u crkvi Svete Marije je služio svečanu svetu Misu. Bila je to, sasvim sigurno, kolektivna memorija na mjesto gdje su relikvije nakon dolaska u Kotor bile pohranjene. Neka bude ovo prisjećanje na naše zajedničko, kulturno, civilizacijsko kršćansko ishodište i nasljeđe, u okviru Mediterana i Evrope u kojoj se Kotor od vajkada prepoznavao”, poručio je don Belan.

Audio: don Anton Belan

Izvor: Skala radio